آزمون های استاندارد تعادل

تحرک و تعادل برای یک ورزشکار مسئله ای همیشگی بوده و لازمه زندگی اوست. در هر حرکتی نیز دو گروه عضلات درگیرند: عضلات موافق یا آگونیست و عضلات مخالف یا آنتاگونیست. عضلات موافق باعث حرکت می شوند و عضلات مخالف مقدار حرکت را تعیین می کنند و باعث حفظ تعادلند. لذا برای مصدوم نشدن نیاز به سطح خوبی از تعادل و انعطاف پذیری است.

از طرف دیگر برای افراد سالمند این تعادل امری بسیار حیاتی است و طبق آمار بیشترین مشکل افراد سالمند که منجر به شکستگی استخوان های ایشان می شود، همین نبود تعادل و افتادن های مکرر در راه رفتن و ایستادن است. حتی گفته شده که ششمین علت مرگ و میر در سالمندان نتیجه همین نبود تعادل و افتادن های مکرر است.

مرکز تعادل در گوش داخلی است. تعادل به حفظ تعادل و ثبات ۱- هنگام سکون یا بی تحرکی و ۲- هنگام تحرک و پویایی از طریق هماهنگی اندامهای حسی بویایی، شنوایی و تعادل عمقی است. تست های استاندارد تعادل شامل: ۱- تعادل ایستا: آزمون های لک لک ایستاده، فرشته و رومبرگ است و واحد آن ثانیه است و ۲- تعادل پویاست و برای اندازه گیری تعادل پویا می توان از آزمون راه رفتن بر روی میله ی موازنه استفاده کرد.

این آزمون ها، استاندارد و در دسترس هستند و عملکرد را مورد ارزیابی قرار می دهند و نیاز به کمترین ابزار دارند و یا بدون تجهیزات انجام می شوند و زمان کمی برای اجرا نیاز دارند.

آزمون رومبرگ

این آزمون شامل وضعیت ثابتی است که در آن آزمودنی بدون کفش روی سطح صاف میایستد، دستها درکنار بدن و به صورت آویزان قرار میگیرد و قوزک پاها به هم میچسبند. چشمها باید بسته باشند و بهتر است از چشمبند استفاده شود تا هیچگونه دیدی حاصل نشود. مدت زمانی که آزمودنی بتواند این حالت را حفظ کند امتیاز او محسوب میشود.

آزمون شارپند رومبرگ

این آزمون شامل یک وضعیت ثابت است که در آن آزمودنی بدون کفش روی سطح صاف میایستد، پای برتر را جلو پای غیربرتر میگذارد، به این صورت که پاشنه پای جلو به پنجه پای عقب برخورد کند؛ دستها به حالت ضربدر روی سینه و کف دست روی شانه طرف مخالف قرار میگیرد یا پشت هستند. این آزمون با چشمان بسته اجرا میشود. مدت زمانی که آزمودنی قادر باشد این حالت را با چشمان بسته حفظ کند امتیاز او محسوب میشود.

درصورت وقوع هریک از خطاها هنگام حفظ تعادل برای آزمودنی یک امتیاز منفی ثبت میگردد. تاب خوردن زیاد، ازدست دادن تعادل، بازکردن چشمها و تکان خوردن دستها که با وقوع هریک از آنها یک امتیاز منفی ثبت میشود. پائولا و همکاران (۲۰۰۰ ) اعتبار این آزمون را درحالت چشمباز ۹۰ درصد و در حالت چشم بسته ۷۷ درصد عنوان کرده اند.

آزمون لک لک

این آزمون شامل یک وضعیت ثابت است که در آن آزمودنی بدون کفش روی سطح صاف میایستد، دستها را روی مفصل ران میگذارد، سپس پای غیر تکیه گاه (پای برتر) را مجاور زانوی پای تکیه گاه یا پای غیر برتر قرار میدهد. آزمودنی مدتی این وضعیت را تمرین میکند. سپس پاشنه را بلند میکند تا تعادل را روی انگشتان پا برقرار سازد.

از زمانی که آزمودنی پاشنه را از روی زمین بلند کند، کرنومتر شروع به کار میکند. مدت زمانی که آزمودنی بتواند این حالت را حفظ کند، امتیاز او محاسبه میشود و با انجام خطا کرنومتر متوقف میشود. خطاها در این آزمون شامل باز شدن دستها برای حفظ تعادل، نوسان پای تکیه گاه در هر جهت، جداشدن پای غیرتکیه گاه از زانو و برخورد پاشنه پای تکیهگاه به زمین است.

آزمون فرشته

این آزمون شامل دو وضعیت است: چشم باز و بسته، که هر کدام روی سطوح پایدار و ناپایدار برای پای برتر و غیربرتر انجام گرفت. روی هر سطح چهار وضعیت آزمون میشود. در این آزمون، تنه به جلو خم میشود، فرد روی یک پا می ایستد، پای دیگر از پشت خم میشود و زانو کاملًا صاف است، تنه و پا هم در امتداد هم قرار میگیرند، و دستها با آبداکشن ۹۰ درجه در دو طرف بدن قرار میگیرند.

مدت زمانی که آزمودنی بتواند این آزمون را اجرا کند امتیاز او محسوب می شود. خطاها در این آزمون شامل تاب خوردن زیاد، ازدست دادن تعادل، بازکردن چشمها زمانی که باید بسته باشد، تکان خوردن زیاد دستها، گام برداشتن، لی کردن یا هرگونه حرکت پا و بلندکردن پنجه یا پاشنه پا است که با وقوع هرکدام از این خطاها یک امتیاز منفی برای آزمودنی ثبت میشود.

در تست های حرفه ای تر، آزمونها را پیچیده تر کرده و تعادل را سخت تر خواهند کرد تا تعادل در شرایط سخت توسط افراد یا ورزشکاران را بسنجند.

تعادل پویا

در این نوع تعادل، شخصدر حین حرکت باید تعادل خود را حفظ کرده و بیشتر هنگام حرکت روی چوب موازنه در ارتفاع بلند تر از سطح زمین و یا همسطح زمین است.

نکات تکمیلی

دختران به سبب پایین تر بودن مرکز ثقل از پسران متعادل ترند. پسران با دارا بودن فاکتور قدرت، این کمبود را به نحو احسن جبران می کند.
عقیده Smith & Hoffman : پسران در حرکات تعادلی مختلف نسبت به دختران همسال برتر هستند.
دانشمندان بسیاری ثابت کرده اند که تعادل در اثر تمرینات اصولی گسترش می یابد. اسپنچاد به این نتیجه رسید که در سنین بین ۱۶ – ۱۱ سالگی در دختران و ۱۶ – ۱۳ سالگی در پسران  می توان این قابلیت را افزایش داد.

در مطلب فاکتورهای آمادگی جسمانی گذری مفید و مختصر بر کلیه فاکتورهای مذکور شده است و همچنین در مبحث آزمون های استاندارد چابکی و دیگر فاکتورها در همین سایت مطالب فاکتورهای دیگر آمادگی جسمانی ارائه شده است.

تهیه و تنظیم

Drsportyar.com

منابع

پایاییسنجی آزمونهای عملکردی تعادل دکتر حیدر صادقی

آزمونها، نرم ها و سنجشها تالیف دکتر برایان مکنزی

استانداردهای سلامت و آمادگی جسمانی دکتر جی هافمن

آزمون ها و ارزیابی های ورزشی NSCA تدمیلر ترجمه دکتر گائینی